Η πρόσφατη καταστροφική πυρκαγιά στο νησί των Κυθήρων έπληξε καίρια μια ζώνη ιδιαίτερης οικολογικής σημασίας. Έκαψε εκτάσεις ενταγμένες στο δίκτυο Natura 2000 (GR3000013), με χαρακτηρισμό τόσο ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας για τα πτηνά (ΖΕΠ) όσο και ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ). Ταυτόχρονα, η προγραμματισμένη εγκατάσταση 30 βιομηχανικών ανεμογεννητριών, οι οποίες θα είναι ορατές από σχεδόν όλο το νησί, εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τη συμβατότητα της πράσινης ανάπτυξης με την προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων.
Σύμφωνα με την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΕΠΜ) του 2022, η οποία συντάχθηκε στο πλαίσιο του έργου «Καθορισμός μέτρων διαχείρισης και θεσμική θωράκιση των περιοχών Natura», στη συγκεκριμένη «Ζώνη Προστασίας της Φύσης» απαγορεύονται ρητά τόσο η εγκατάσταση ανεμογεννητριών όσο και η διάνοιξη νέων δρόμων (ΕΠΜ Ν. Κυθήρων – Φάκελος Δημόσιας Διαβούλευσης, 2022).
Ωστόσο, η ΕΠΜ παραμένει χωρίς έγκριση από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), αφήνοντας νομικό κενό στην προστασία της περιοχής. Αυτή η καθυστέρηση, που φτάνει πλέον τα τρία χρόνια, επιτρέπει την αδειοδότηση έργων πριν από την έκδοση των απαιτούμενων Προεδρικών Διαταγμάτων (βάσει του άρθρου 21 παρ. 1 του Ν. 1650/1986 και της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, άρθρο 6).
Παράλληλα, η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (SWD(2025)311) για την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στην Ελλάδα επισημαίνει: έλλειψη πλήρους δικτύου Natura 2000, ανεπάρκεια στόχων και μέτρων διαχείρισης, αδυναμία του ΟΦΥΠΕΚΑ να παρουσιάσει μετρήσιμα αποτελέσματα, σοβαρή έλλειψη δεδομένων και ανεπαρκή εφαρμογή της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, με κίνδυνο παραπομπής στο Δικαστήριο της ΕΕ.
Καίρια ερωτήματα ανακύπτουν:
- Πώς είναι δυνατόν να προχωρά η εγκατάσταση ανεμογεννητριών σε ζώνες που πρόσφατα επλήγησαν από πυρκαγιά;
- Τι είδους «πράσινη» ανάπτυξη είναι αυτή που καταστρέφει περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, σκοτώνει δάση και διαταράσσει τις διαδρομές των αποδημητικών πτηνών;
- Τι είναι προτιμότερο για το περιβάλλον και το κλίμα; Να προστατεύσουμε τα δάση μας, που μέσω της χλωροφύλλης απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα, ή να τα καίμε –ηθελημένα ή αθέλητα – παράγοντας με την καύση τους πρόσθετο CO₂;
- Γιατί δεν υπάρχουν ρήτρες για παραγωγή αερίων ρύπων εις βάρος των υπευθύνων αυτής την καταστροφής, ενώ υπάρχουν αυστηρές ρυθμίσεις για τον λιγνίτη και το πετρέλαιο;
Αυτά είναι ερωτήματα που περιμένουν απάντηση από τον αρμόδιο υπουργό του ΥΠΕΝ.
Η χρονική σύμπτωση πυρκαγιάς και σχεδιαζόμενης αδειοδότησης αναδεικνύει ένα ευρύτερο πρόβλημα απορρύθμισης.
Το Δημοκρατικό Πατριωτικό Λαϊκό Κίνημα ΝΙΚΗ καλεί την κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς να αναλάβουν άμεσα τις ευθύνες τους και να εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση τα απαραίτητα μέτρα για την αναγέννηση των περιοχών που επλήγησαν αλλά και για την προστασία όλων των υπόλοιπων.