Η πρόσφατη άτυπη συνάντηση στη Νέα Υόρκη, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, ανέδειξε ξανά μια πικρή αλήθεια: Το Κυπριακό παραμένει παγωμένο σε ένα ηθικό, γεωπολιτικό και διπλωματικό τέλμα. Μπορεί να ανακίνησε μεν το θέμα, ωστόσο επανέφερε και τη γνώριμη αμηχανία: όπου όλοι μιλούν για «μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης», αλλά αποφεύγουν να πουν τη λέξη-κλειδί: Κατοχή.
Ως βουλευτής, και ως εκπρόσωπος της ΝΙΚΗΣ στο Εθνικό Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, οφείλω να μιλώ καθαρά.
Δεν υπάρχει ούτε “πρόοδος”, ούτε “πλαίσιο διαλόγου”, όταν η τουρκική πλευρά:
- επιμένει στη λύση δύο κρατών,
- διεκδικεί “κυριαρχική ισότητα”,
- και ζητά ίσο διεθνές καθεστώς με την Κυπριακή Δημοκρατία,
χωρίς ούτε μία παραχώρηση: - χωρίς αποχώρηση στρατευμάτων,
- χωρίς κατάργηση του αναχρονιστικού καθεστώτος των εγγυήσεων.
Αν αυτή είναι η βάση του διαλόγου, τότε απλώς νομιμοποιούμε τη διχοτόμηση.
Η επίλυση του Κυπριακού ήταν πάντοτε δύσκολη υπόθεση. Μέχρι το 2017, ο διάλογος περιστρεφόταν γύρω από τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία — λύση όχι ιδανική, αλλά τουλάχιστον ενιαία. Σήμερα, η τουρκική πλευρά θέλει χαλαρή συνομοσπονδία δύο κρατών, κάτι που ο ίδιος ο Μακάριος είχε απορρίψει ως «απαράδεκτο».
Επομένως, καμία προοπτική λύσης δεν υπάρχει αν δεν τηρηθούν ορισμένες αυτονόητες προϋποθέσεις:
- Άμεση αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από τη βόρεια Κύπρο.
- Κατάργηση των βρετανικών βάσεων, οι οποίες αποτελούν αποικιοκρατικό κατάλοιπο και βρίσκονται ακόμα σε κυρίαρχο καθεστώς.
- Απόρριψη της λύσης δύο κρατών – απαίτηση για ένα ενιαίο, ανεξάρτητο, κυρίαρχο κράτος, μέλος του ΟΗΕ και της Ε.Ε., με μία διεθνή νομική προσωπικότητα και μία κυριαρχία.
Η Λευκωσία, καταβάλλει προσπάθειες για τον σεβασμό των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Ωστόσο, οι πολιτικές της Άγκυρας επιτείνουν τη διάσπαση. Το χάσμα μεταξύ των δύο κοινοτήτων διευρύνεται, απουσιάζει κάθε ουσιαστική αλληλεπίδραση, και η επιθυμία συνύπαρξης υπονομεύεται από τις επιβολές της κατοχικής δύναμης.
Είναι αλήθεια επίσης ότι, η αναταραχή στη Μέση Ανατολή, η αυξανόμενη επιρροή της Άγκυρας στη Συρία, αλλά και οι εξελίξεις στα κατεχόμενα δυσχεραίνουν την προοπτική δημιουργίας κλίματος εμπιστοσύνης. Η τουρκοκυπριακή ηγεσία υιοθετεί καθαρά παρελκυστική πολιτική, ενόψει και των επικείμενων «εκλογών» στα Κατεχόμενα.
Ας μην κρυβόμαστε. Το “νέο κλίμα” που είχε περιγράψει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες απλώς δεν υπάρχει πια. Και αυτό πρέπει να λέγεται με ειλικρίνεια. Το Κυπριακό δεν είναι διμερής διαφορά, ούτε μπορεί να αντιμετωπιστεί με ουδετερότητα και συμβιβασμούς. Είναι το μόνο ευρωπαϊκό κράτος υπό στρατιωτική κατοχή. Είναι δοκιμασία για τη διεθνή νομιμότητα, την ευρωπαϊκή ηθική, και την εθνική συνείδηση
Εμείς υποστηρίζουμε με συνέπεια και σαφήνεια, ότι:
▪ Η Κύπρος είναι αναπόσπαστο μέρος του Ελληνισμού.
▪ Δεν υπάρχει ελληνική στρατηγική χωρίς ενιαία πολιτική Ελλάδας–Κύπρου.
▪ Απορρίπτουμε κάθε μορφή λύσης που οδηγεί σε αναγνώριση του ψευδοκράτους.
▪ Στηρίζουμε το δικαίωμα επιστροφής όλων των προσφύγων.
▪ Ζητούμε απομάκρυνση των κατοχικών στρατευμάτων και τερματισμό των εγγυήσεων.
▪ Προτείνουμε επαναφορά του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος Ελλάδας–Κύπρου.
▪ Θεωρούμε αναγκαία την άμεση οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου, με νομικά ή διπλωματικά μέσα.
Η Ελλάδα, ως μητέρα πατρίδα, οφείλει να πει τα πράγματα με το όνομά τους.
Και να στηρίξει τη μόνη αποδεκτή λύση:
μία Κυπριακή Δημοκρατία ελεύθερη, κυρίαρχη και ενιαία,
χωρίς στρατούς, χωρίς εγγυήσεις, χωρίς τετελεσμένα.