Η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει ριζικά την έννοια της Εθνικής Άμυνας. Μπορεί να προβλέψει κινήσεις εχθρών, να εντοπίσει κυβερνοαπειλές, να αναλύσει δεδομένα από χιλιάδες πηγές και να μετατρέψει την πληροφορία σε απόφαση. Όμως, στην Ελλάδα του 2025, το ερώτημα δεν είναι τι μπορεί να κάνει η ΤΝ, αλλά τι μπορούμε να κάνουμε εμείς με αυτήν.
Και εδώ αρχίζει το πρόβλημα. Ενόψει των οριστικών αποφάσεων για το SAFE και της περιβόητης «Ατζέντας 2030», η πολιτική ηγεσία εξακολουθεί να συμπεριφέρεται σαν να αρκεί η διακήρυξη για να υπάρξει αποτέλεσμα. Οι παρουσιάσεις είναι εντυπωσιακές, τα νούμερα φουσκωμένα, οι δηλώσεις φιλόδοξες. Μόνο που η πραγματικότητα της ελληνικής άμυνας δεν χτίζεται με PowerPoint και μεγαλοστομίες, αλλά με υποδομές, προσωπικό και δεδομένα που να λειτουργούν στην πράξη.
Υπάρχει σχέδιο, υπάρχει βούληση, αλλά υπάρχει και αφέλεια. Όχι στρατιωτική αλλά πολιτική. Η πίστη ότι η τεχνολογία είναι από μόνη της λύση, χωρίς οργανωμένη βάση, ανθρώπους με δεξιότητες και πραγματικά «AI ready» δεδομένα, είναι επικίνδυνη. Ανάμεσα στο όραμα και την πράξη μεσολαβεί το χάσμα της ωριμότητας. Και αυτό το χάσμα δεν γεφυρώνεται με κονδύλια, αλλά με γνώση, επιμονή και συνέπεια.
Στις Ένοπλες Δυνάμεις, η ΤΝ θα μπορούσε να υποστηρίξει τις αποφάσεις σε πραγματικό χρόνο, να αναλύει χάρτες και εικόνες, να προβλέπει συνθήκες στο πεδίο. Αντί γι’ αυτό, βλέπουμε αποσπασματικά συστήματα, διάσπαρτες βάσεις δεδομένων και προσωπικό που δεν έχει εκπαιδευτεί να αξιοποιεί όσα διαθέτει. Τα αυτόνομα μέσα όπως τα UAV, UGV, υποβρύχια drones υπάρχουν, αλλά χωρίς ενσωμάτωση σε επιχειρησιακό δόγμα, παραμένουν επιδείξεις τεχνολογίας.
Ο κυβερνοχώρος είναι ίσως το πιο κρίσιμο μέτωπο. Η ΤΝ μπορεί να ανιχνεύει απειλές πριν αυτές εκδηλωθούν, να ενεργοποιεί προληπτικά μέτρα, να μαθαίνει από κάθε επίθεση. Ωστόσο, στην Ελλάδα, οι δομές παραμένουν κατακερματισμένες και το εξειδικευμένο προσωπικό ελάχιστο. Ο χρόνος αντίδρασης μετριέται ακόμα με διοικητικά σχήματα, όχι με αλγορίθμους.
Το αποτέλεσμα είναι γνωστό. Είναι στρατηγικά σχέδια χωρίς εφαρμογή, υποδομές χωρίς συνέργεια, εξοπλισμοί χωρίς επιχειρησιακή ουσία. Η πολιτική αφέλεια δεν είναι αθώα. Είναι το σημείο όπου το όραμα μετατρέπεται σε πρόσχημα. Όπου η πρόθεση βαφτίζεται επιτυχία και η καθυστέρηση παρουσιάζεται ως ωρίμανση.
Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι διακοσμητική. Δεν είναι λέξη για ομιλίες. Είναι εργαλείο επιβίωσης. Και όσο η πολιτική εξουσία επιμένει να τη μετατρέπει σε επικοινωνιακή βιτρίνα, τόσο μεγαλώνει η απόσταση ανάμεσα στο μέλλον που περιγράφουμε και σε αυτό που πράγματι χτίζουμε.
Η άμυνα δεν χρειάζεται άλλα συνθήματα. Χρειάζεται στρατηγική συνέπεια, θεσμική σοβαρότητα και τεχνολογική ταπεινότητα — τη γνώση ότι η πρόοδος δεν έρχεται με εξαγγελίες, αλλά με εφαρμογές. Γιατί στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, η πραγματική ισχύς δεν μετριέται με κονδύλια, αλλά με ικανότητα. Και η αφέλεια, όσο κι αν ντύνεται με φιλόδοξες λέξεις, παραμένει αδυναμία.
Γεώργιος Νικολάκος, τομεάρχης Αποδήμου Ελληνισμού της ΝΙΚΗΣ
επικεφαλής της θεματικής ομάδας Ψηφιακής Διακυβέρνησης.