Πριν λίγες μέρες ανακοινώθηκαν από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τρία μέτρα όπου κατά την κυβέρνηση θα επηρεάσουν θετικά χιλιάδες πολίτες στη χώρα μας και κυρίως τους ευάλωτους που καλύπτουν με δυσκολία τις βασικές ανάγκες τους. Το συνολικό ύψος των μέτρων να ανέρχεται σε 1 δις ευρώ και είναι τα εξής:
- Επιστροφή Ενοικίων: Κάθε Νοέμβριο, θα επιστρέφετε στους ενοικιαστές ένα ολόκληρο ενοίκιο, με στόχο την ανακούφισή τους από το αυξανόμενο κόστος στέγης.
- Οικονομική Στήριξη σε συνταξιούχους και ΑμεΑ: 250 ευρώ καθαρά θα χορηγούνται σε 1,5 εκατομμύριο συνταξιούχους και άτομα με αναπηρία κάθε Νοέμβριο, διασφαλίζοντας επιπλέον στήριξη σε αυτές τις ευάλωτες ομάδες.
- Ενίσχυση Δημόσιων Έργων: Αποφασίστηκε επιπλέον χρηματοδότηση ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων για την επιτάχυνση των δημόσιων έργων και δράσεων κοινωνικού χαρακτήρα.
Μπορεί αυτά τα μέτρα κάποιος καλόπιστος που δεν ζει στην Ελλάδα να τα κρίνει ως θετικά ή ακόμα και ως γενναιόδωρα, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Ας δούμε τα μέτρα με μια άλλη ματιά.
Η Επιστροφή ενός ενοικίου
Η αύξηση των ενοικίων στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι ένα από τα πιο έντονα συζητημένα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα.
Σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και άλλες μεγάλες πόλεις παρατηρείται αύξηση από 30% έως και 50% σε σχέση με τα ενοίκια του 2018-2019. Σε Τουριστικές περιοχές και νησιά η αύξηση είναι ακόμα μεγαλύτερη, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Μύκονος, η Σαντορίνη και το κέντρο της Αθήνας (π.χ. Κουκάκι, Ψυρρή, Πλάκα), λόγω Airbnb και βραχυχρόνιων μισθώσεων, η αύξηση ξεπερνά ακόμα και το 60% με 70%. Στην Περιφέρεια αν και οι αυξήσεις είναι μικρότερες, σε κάποιες πόλεις όπως τα Χανιά, το Ηράκλειο ή η Πάτρα έχουν φτάσει και το 20% με 30%.
Με το μέτρο της επιστροφής ενός ολόκληρου ενοικίου, η μείωση της δαπάνης για τα νοικοκυριά θα ανέρχεται σε 8,3% σε ετήσια βάση. Όταν τα ενοίκια έχουν αυξηθεί υπέρμετρα και στα ποσοστά που αναφέρουμε παραπάνω, γίνεται αντιληπτό ότι το μέτρο θα έχει ελάχιστη επίπτωση για τους ενοικιαστές.
Σήμερα ένα Διαμέρισμα στα προάστια (π.χ. Περιστέρι, Καλλιθέα) των 70 με 75 τ.μ. μισθώνεται από 500 μέχρι 750 ευρώ, ανάλογα την κατάσταση του ακινήτου. Δηλαδή ένα νέο ζευγάρι που αμείβονται και οι δύο με τον κατώτατο μισθό των 880 ευρώ μικτά και 743 ευρώ καθαρά, θα δαπανήσουν σχεδόν το 40% με 50% του διαθέσιμου εισοδήματος τους για το ενοίκιο!
Και μετά αναρωτιόμαστε για την υπογεννητικότητα και γιατί τα νέα ζευγάρια δεν τεκνοποιούν. Τα τελευταία στοιχεία που δημοσιοποιεί η Eurostat είναι ενδεικτικά της κατάστασης με την Ελλάδα να καταγράφει τη δεύτερη μεγαλύτερη μείωση πληθυσμού μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το σύνολο του 2023, βλέποντας τον πληθυσμό της να συρρικνώνεται κατά 56.000 μόνο για ένα έτος.
Η στήριξη των 250 ευρώ στους συνταξιούχους
Η μείωση του εισοδήματος των συνταξιούχων στην Ελλάδα υπήρξε μία από τις πιο δραματικές συνέπειες της οικονομικής κρίσης και των μνημονιακών πολιτικών.
Το 2010 ο μέσος όρος κύριας σύνταξης ήταν περίπου 1.200 €, ενώ σήμερα είναι κάτω από 850 €, με πολλές κατηγορίες (π.χ. αγρότες, ΟΓΑ) να λαμβάνουν ακόμη και κάτω από 500 €. Στις χαμηλοσυνταξιούχες ομάδες, μετά την κατάργηση του ΕΚΑΣ (2016-2019), η μείωση ήταν ακόμα πιο αισθητή.
Αν προσθέσουμε την ακρίβεια που μειώνει ακόμα περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα ειδικά των συνταξιούχων, γίνεται φανερό ότι η στήριξη των 250 ευρώ, ελάχιστη ανακούφιση θα τους προσφέρει.
Τα μέτρα θα τα αξιολογήσουν οι πολίτες, αλλά είναι φανερό πως η κυβέρνηση προσπαθεί να αναστρέψει το εις βάρος της κλίμα και την φθορά που καταγράφει στις δημοσκοπήσεις, προσφέροντας ελάχιστα από τα πλεονάσματα. Δυστυχώς για την κυβέρνηση αυτό δεν θα συμβεί με μέτρα όπως τα παραπάνω, που απλά δεν λύνουν τα προβλήματα των συμπολιτών μας.
Αυτό που θα ήθελαν οι πολίτες από την κυβέρνηση είναι να λάβει μέτρα για την αύξηση της προσφοράς κατοικιών σε λογικές τιμές, καθώς και περιορισμό της ακρίβειας μέσω παρεμβάσεων κατά των καρτέλ και των εταιρειών που λειτουργούν σε συνθήκες ολιγοπωλίου. Αντιθέτως τα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση ως μόνιμου χαρακτήρα σε λίγους μήνες θα έχουν απαξιωθεί, θα είναι δώρων άδωρων.
Η κυβέρνηση θα πρέπει να αλλάξει οικονομική πολιτική και πέραν των χρηματοδοτήσεων από το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης, να θέσει ως νέο Εθνικό Στόχο το τρίπτυχο, Εξόρυξη Φυσικού Αέριου και Πετρελαίου, Παραγωγή και μεταφορά πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας, Εξόρυξη και επεξεργασία κρίσιμων μετάλλων και σπάνιων γαιών. Με τα εισοδήματα από αυτούς τους τομείς να μειώσει δραστικά την έμμεση φορολογία, δηλαδή τον ΦΠΑ και φόρους κατανάλωσης και να ενισχύσει τα εισοδήματα των χαμηλών στρωμάτων, εργαζομένων και συνταξιούχων.
