Η Γνωσιακή Καθαρότητα της Ψυχής μας

Τα παλιά τα χρόνια, ένας νέος, ήθελε να μάθει: «τι είναι η ψυχή».Ρωτούσε από εδώ και από κει, τους πάντες, μα κανενός η απάντηση δεν ήταν ικανοποιητική γι΄αυτόν.

Φτάνοντας σε ένα απομονωμένο μέρος, σε μια φτωχική καλύβα, είδε έναν γέροντα να κάθεται έξω από την πόρτα του και να απολαμβάνει τον ήλιο. Τον πλησίασε αυθόρμητα ζητώντας και από αυτόν την άποψή του.

Ο γέροντας, σήκωσε το βλέμμα του προς το  αγόρι και με στοχαστική φωνή άρχισε να του μιλά για  δύο λύκους, που υπάρχουν στη ψυχή του κάθε ανθρώπου. Ο ένας λύκος είναι το κακό και συμβολίζει: το θυμό, τη ζήλια, τη θλίψη, την απογοήτευση, την απληστία, την αλαζονεία, την ενοχή, την προσβολή, την κατωτερότητα, το ψέμα, τη ματαιοδοξία και την υπεροψία.Ο άλλος λύκος είναι το καλό και συμβολίζει: τη χαρά, την ειρήνη, την αγάπη, την ελπίδα, την ηρεμία, την ταπεινοφροσύνη, την ευγένεια, τη φιλανθρωπία, τη συμπόνια, τη γενναιοδωρία, την αλήθεια και την ευσπλαχνία.Τότε το αγόρι, απορημένο, τον ρώτησε :«…και τελικά, ποιος λύκος κερδίζει την ψυχή μας;». Ο γέροντας απάντησε: «αυτός που ΕΣΥ ταΐζεις».

Η ιστορία αυτή, είναι η ιστορία που προβάλλει, καθρεπτίζει, την συνειδητότητά μας, αυτό που ονομάζουμε «συνειδέναι», σήμερα. Παντού ακούς για χωρισμούς, για βιαιότητες, φιλονικίες αδελφών, αφαίρεση της ζωής νέων ανθρώπων  - έτσι απλά σε ένα τρένο του τρόμου - για αυθαιρεσίες, υπερβολές, ανελευθερίες και προπηλακισμούς κρατικών λειτουργών, για …για… και για πολλά αλλά. Αναρωτιέμαι, η ιδιαιτερότητα του σήμερα, έφερε ΟΛΑ αυτά ή υπήρχαν πάντα και τα καλύπταμε; 

Δεν μάχομαι την ελευθερία του λόγου, μάχομαι την ασυνέπεια των πράξεων και των λόγων· η ελευθερία βρίσκεται στην καρδιά και οι πράξεις δεν έχουν πάντα καλό αποτέλεσμα. Η έμπρακτη εφαρμογή της σκέψης είναι η δράση, η αυτόνομη δράση των επιλογών. Η ελευθερία, επειδή πάντοτε διαθέτει εκφραστή, το ΕΓΩ, δεν συνάδει με την επικρατούσα απενοχοποιημένη έκφραση: «… έλα μωρέ, τίποτα δεν συμβαίνει, όλα είναι καλά…» ή αυτό που ακούσαμε σήμερα: «…. πάμε και όπου βγει » .

Άραγε, η εκπεφρασμένη ύπαρξη του «εμείς» είναι οι εικόνες που περιέγραψα παραπάνω;

Είναι άραγε στόχος μου, να φτιάξω μια εικονική πραγματικότητα, έναν εικονικό κόσμο, ένα κόσμο που έχει ως επίκεντρο τον εαυτό μου, αδυνατώντας, να τον τοποθετήσω στην πραγματικότητα; Τι ωφελεί εάν εγώ νομίζω ότι σκέπτομαι ελεύθερα και δεν μπορώ να δράσω ελεύθερα; Είναι δική μου ευθύνη το να προστατεύω τον εαυτό μου, δικό μου θέμα να αναλάβω την ευθύνη για ό,τι μου συμβαίνει και δική μου υποχρέωση να ξέρω το μερίδιο της συμμετοχής μου στα γεγονότα που με πληγώνουν.

Πρέπει να έχω ενσυναίσθηση για το καθετί που κάνω και μέχρι «που» είμαι υπεύθυνος γι΄αυτά που κάνω. Για να μου συμβούν, όλα όσα μου συμβαίνουν, πρέπει να σκεφτώ ότι και εγώ κάπου κάνω λάθος. Σαφώς και δεν ισχυρίζομαι ότι πρέπει να τα διαχειρίζομαιόλα τέλεια. Λέω απλά, ότι είμαι και εγώ υπεύθυνος για ό,τι μου συμβαίνει, αφού σε μεγάλο ή σε μικρό βαθμό «έχω βάλει και γω το χεράκι μου».

 Ίσως δεν μπορώ να ελέγξω - μέχρι ενός σημείου - τη συμπεριφορά όλων εκείνων που είναι στο ευρύτερο ή το κοντινό μου περιβάλλον. Μπορώ όμως να ελέγξω τη δική μου συμπεριφορά προς αυτούς. Με σύνεση και ορθολογισμό.  Αξίζει να αναγνωρίσω μια συμπεριφορά ατομικής ελευθερίας. Αξίζει να εκφράσω  μια συμπεριφορά αυτόνομων επιλογών, στον άξονα της δική μου Θέλησης, στην κατεύθυνση της ανεξαρτησίας του «ΕΓΩ», πέρα από τις αυθυποβολές/υποβολές, που από παιδιά μας «τσιτώνουν».

Στοχασθείτε και ας είναι το επιμύθιο : « …ελευθερία είναι το να κάνεις ό,τι σου αρέσει. Το να σου αρέσει όμως αυτό που κάνεις είναι ευτυχία…»(Frank Tyger, Αμερικανός σκιτσογράφος ).

Ευάγγελος Π. Γαβρίλης

Υποστράτηγος ε.α.

Πτυχιούχος Παιδαγωγός (ΕΚΠΑ)

Πτυχιούχος Συμβουλευτικής &

Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΜSc)