Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα επιτεύγματα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις επιστήμες, την έρευνα και την καινοτομία (Science, Research and Innovation Performance of the EU, SRIP 2024) η Ελλάδα κατατάσσεται στην 24η θέση μεταξύ 25 χωρών-μελών της Ε.Ε. Τελευταία στην κατάταξη είναι η Ρουμανία.

Οι δείκτες που αξιολογήθηκαν αφορούσαν την: α. την οικονομική ανεξαρτησία β. την κατάρτιση και ικανότητες γ. την (χρηματό)-οικονομική ανθεκτικότητα δ. την διακυβέρνηση ε. την ικανότητα παραγωγής και στ. την κοινωνική εξέλιξη και συνοχή.

Η Ελλάδα παρουσιάζει χαμηλές τιμές στον δείκτη της κατάρτισης και ικανότητας με μόλις 0,2 (με την Εσθονία στο 0,72 , την Σλοβενία στο 0,58 και την Πορτογαλία στο 0,55) στην χρηματοοικονομική ανθεκτικότητα μόλις 0,09 (με την Τσεχία στο 0,71, την Κροατία στο 0,47 και την Πορτογαλία στο 0,24), στην ικανότητα παραγωγής 0,25 (με την Εσθονία στο 0,78, την Πορτογαλία στο 0,37 και την Τσεχία στο 0,7) και στην κοινωνική εξέλιξη και συνοχή 0,28 (με την Σλοβενία στο 0,76, την Ισπανία 0,4 και την Πολωνία στο 0,31).

Τα αποτελέσματα προβληματίζουν έντονα αν αναλογιστούμε πως η Κυβέρνηση χειρίζεται το μεγάλο πακέτο δανείων και επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (18,2 δις επιχορηγήσεις και 17,7 δις δάνεια) με πολύ μικρό όμως ποσοστό πραγματικής απορρόφησης. Το ποσοστό λογιστικής απορρόφησης των Επιδοτήσεων ανέρχεται περίπου στο 30% ενώ των δανείων στο 20%. Η έλλειψη επενδύσεων σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό και υποδομές παραμένει εξαιρετικά χαμηλή οπότε το μεγάλο επενδυτικό κενό -άνω των 100 δις- από το 2010, οπότε και μάς επιβλήθηκαν τα μνημόνια, παραμένει με άμεσο αντίκτυπο την χαμηλή παραγωγικότητα της εργασίας.

Στην ίδια έκθεση καταδεικνύεται πως η Ελλάδα υπήρξε η ευρωπαϊκή χώρα με το μεγαλύτερο πρόβλημα στην διαρροή εγκεφάλων -brain drain- την περίοδο 2000-2020 ενώ το 2022 κατατάσσεται στην τελευταία θέση στους τομείς και τις βιομηχανίες εντάσεως γνώσης  -στο 3% του συνόλου των απασχολουμένων- με την Πορτογαλία να έχει διπλασιάσει το ποσοστό των υψηλής κατάρτισης απασχολουμένων της σε σχέση με το σύνολό τους.

Παράλληλα η Ελλάδα κατατάχθηκε τελευταία στην φετινή έκδοση του Παγκόσμιου Δείκτη Επιχειρηματικής Πολυπλοκότητας της TMF Group. Η Ελλάδα πρωτοστατεί -δυστυχώς- μεταξύ 79 χωρών στην πολυπλοκότητα των γραφειοκρατικών, φορολογικών και ρυθμιστικών εμποδίων όσον αφορά την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Το 2022 η Ελλάδα κατείχε την 6^η θέση και το 2023 την 2^η. Απόδειξη για μια ακόμη φορά ό,τι η πολυνομία, τα δεκάδες ψηφισθέντα νομοσχέδια ανά υπουργείο, η πολυπλοκότητα στην φορολόγηση και το μη σταθερό φορολογικό σύστημα αποτελούν σήμα φυγής για εγχώριες και ξένες επιχειρήσεις που θέλουν να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα.

Η μελέτη συγκρίνει 292 δείκτες που παρακολουθούνται ετησίως, προσφέροντας στοιχεία για την επιχειρηματική δραστηριότητα, συμπεριλαμβανομένων των χρονοδιαγραμμάτων ενσωμάτωσης, της μισθοδοσίας και των παροχών, των κανόνων και κανονισμών, των φορολογικών συντελεστών και άλλων παραγόντων.

Η ΝΙΚΗ προτείνει άμεσα την αλλαγή του παραγωγικού σχήματος της οικονομίας μας και τη νομοθέτηση λειτουργικού και απλού φορολογικού συστήματος καθώς και την λειτουργία υγιούς τραπεζικού συστήματος με έμφαση στην ενίσχυση των νέων ηλικιακά νοικοκυριών, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των αγροκτηνοτροφικών μονάδων. Τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης πρέπει να εστιάσουν στην καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη, την βιομηχανική παραγωγή, την συντήρηση και κατασκευή νέων υποδομών και σε μικρότερο βαθμό στην πράσινη μετάβαση και την ψηφιοποίηση.

Αντώνης Καλόγηρος, Οικονομολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης και Υπεύθυνος ΘΟ Εθνικής Οικονομίας της ΝΙΚΗΣ