Πάνω από 10.200 πλειστηριασμοί επίκεινται το Β’ εξάμηνο του 2024 σύμφωνα με δημοσιεύματα. Από αυτά τα 4.053 ακίνητα αφορούν σε κατοικίες με άγνωστο πόσες εξ’ αυτών αφορούν σε πρώτη κατοικία. Συνολικά 700.000 ακίνητα παραμένουν εγκλωβισμένα εξαιτίας του ότι αποτελούν εξασφάλιση δανείου το οποίο έχει κοκκινίσει.

Τον Μάρτιο του 2024, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας το σύνολο των κόκκινων δανείων τα οποία έχουν μεταφέρει οι συστημικές τράπεζες στις ΕΔΑΔΠ (servicers) ανέρχονταν σε ονομαστική αξία 70,1 δις ευρώ εκ των οποίων τα 22 δις ευρώ αφορούν σε στεγαστικά δάνεια, 9,2 δις ευρώ σε ατομικές επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες και 11,5 δις ευρώ σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Οι συμπολίτες μας βιώνουν την ποταπή μνημονιακή πολιτική των πλειστηριασμών με πλήρη ευθύνη των μνημονιακών κυβερνήσεων και ειδικά της παρούσας. Σύμφωνα με στοιχεία περισσότεροι από 61.100 ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί ολοκληρώθηκαν συνολικά, από την 1η Ιανουαρίου 2018 έως τον Ιούνιο του 2023. Υπολογίζεται ότι το  81,8% των ολοκληρωμένων πλειστηριασμών έχει επισπευσθεί από τράπεζες ή από εταιρείες που συνδέονται με τραπεζικά χαρτοφυλάκια.

Ωστόσο η ανάλγητη μνημονιακή πολιτική της παρούσας κυβέρνησης επιτείνει καταστροφικά το πρόβλημα, αφού κόκκινα δάνεια τα οποία είχαν ρυθμιστεί ‘’ξανακοκκινίζουν’’ καθώς πολλοί δανειολήπτες αδυνατούν να συνεχίσουν την αποπληρωμή τους λόγω και της συνεχούς αύξησης των επιτοκίων.

Με το σχέδιο Ηρακλής Ι & ΙΙ (νόμος 4649/2019)   το οποίο επεκτάθηκε με το Ηρακλής ΙΙΙ (νόμος 5072/2023) οι συστημικές τράπεζες μέσω των οχημάτων ειδικού σκοπού (SPV) μετέφεραν στα funds τα κόκκινα δάνεια προς τιτλοποίηση διαγράφοντάς  τα από τους ισολογισμούς τους.  Τα αρπακτικά funds πήραν τα ακίνητα των οφειλετών καταβάλλοντας -σε πολλές των περιπτώσεων -μόνον το 3% έως 10% της αξίας του δανείου- έστω κι αν ο οφειλέτης είχε αποπληρώσει ένα μεγάλο ποσοστό του αρχικού κεφαλαίου-  και αναθέτοντας με την σειρά τους την είσπραξη των απαιτήσεων τους στους servicers οι οποίοι απαιτούν το 100% της ονομαστικής αξίας του δανείου.   

Αυτό είναι ουσιαστικά το πρόγραμμα  ‘’Ηρακλής’’, η ψευτο-αγορά ακινήτων δανείων στην οποία τα αρπακτικά funds  κερδοσκοπούν προτού εξάγουν σε κάποιο φορολογικό παράδεισο τις αξίες των ακινήτων που δημιούργησαν με χίλιους κόπους -οι μικρομεσαίοι εισοδηματικά- Έλληνες πολίτες. Ο δε Υπ. Οικονομικών κος Κ. Χατζηδάκης όχι μόνον επιμένει στην επιλογή να πλουτίζουν οι τράπεζες και τα αρπακτικά funds αλλά σύμφωνα με δηλώσεις του θα υπάρξει ακόμη μια επέκταση του ποσού των εγγυήσεων κατά 500 εκατομμύρια ευρώ για την περαιτέρω διευθέτηση των κόκκινων δανείων. Σύμφωνα με δημοσιεύματα στόχος της επέκτασης παροχής εγγύησης στο πλαίσιο του Ηρακλή είναι να καλυφθούν και τα δάνεια μη συστημικών τραπεζών όπως της Attica Bank και Παγκρήτιας Τράπεζας.   

Για μια ακόμη φορά κερδισμένες είναι οι συστημικές τράπεζες τις οποίες ανακεφαλαιοποίησε ο Έλληνας πολίτης με 47 δις ευρώ πλέον τόκων, τα αρπακτικά funds καταγράφοντας υπερκέρδη, οι εταιρείες διαχείρισης κινδύνου ομοίως ενώ οι δανειολήπτες -ελέω κυβέρνησης- αφέθηκαν βορά στα χέρια τους.  

Η κυβέρνηση ακολουθώντας τις επιταγές των δανειστών προσποιήθηκε και συνεχίζει να προσποιείται ό,τι αγνοεί τον υπαρκτό και εφικτό δρόμο του κράτους δικαίου και της κοινωνικής πολιτικής ο οποίος θα μπορούσε άμεσα να λάβει υπόσταση με την κατάργηση του προγράμματος Ηρακλή, των εξώσεων και πλειστηριασμών. Επιπλέον να λάβει υπόσταση με την δημιουργία δημόσιου οργανισμού διαχείρισης των κόκκινων δανείων και άμεση διαγραφή πανωτοκίων, προμηθειών και λοιπών επιβαρύνσεων. Ο ιδιοκτήτης θα μπορεί να παραμείνει κύριος του ακινήτου πληρώνοντας μηνιαία δόση ανάλογα με την οικονομική του δυνατότητα βάσει εκκαθαριστικού.

Μια αυτονόητη λύση για ένα κράτος δικαίου που την ίδια περίοδο διέθεσε από το 2012 έως το 2015  47 δις ευρώ στις τράπεζες για την διάσωσή τους πλέον των 4,5 δις τόκων χωρίς αυτές να τα επιστρέψουν, παρέχει εγγυήσεις στις τράπεζες και τα funds με το σχέδιο Ηρακλής άνω των 17,9 δις ευρώ, παρέχει την δυνατότητα στις τράπεζες του «αναβαλλόμενου φόρου» των 19 δις ευρώ (δηλαδή οι τράπεζες δεν πληρώνουν φόρο), τις αφήνει να κερδοσκοπούν από την διαφορά επιτοκίου χορηγήσεων και καταθέσεων (άνω του 5,6%) ενώ καταγράφουν υψηλά έσοδα από τις προμήθειες (έως και 72,5% σε σχέση με το 2020) και υπερκέρδη 3,5 δις ευρώ αθροιστικά το 2022 και 4,4 δις ευρώ το 2024.

Δηλαδή η Κυβέρνηση για την διάσωση των συστημικών τραπεζών διέθεσε δεκάδες δις ευρώ, ενώ για την διάσωση των ιδιοκτησιών των Ελλήνων δεν έκανε σχεδόν τίποτα. Αυτές είναι οι «μεταρρυθμίσεις» των μνημονίων που υπεγράφησαν.

Η κυβέρνηση αγνόησε τόσο προτάσεις κοινοβουλευτικών ομάδων για το μείζον πρόβλημα των κόκκινων δανείων όσο και το σχέδιο νόμου που κατέθεσε ως πρώτο βήμα η ΝΙΚΗ για το δικαίωμα εξαγοράς των κόκκινων δανείων από τους δανειολήπτες.

Το βασικό δικαίωμα της ιδιοκτησίας των Ελλήνων, δεν περιλαμβάνεται στο λεξιλόγιο του νέου «δικαιωματισμού» της Κυβέρνησης.

Αντώνης Καλόγηρος, Οικονομολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης και Υπεύθυνος ΘΟ Εθνικής Οικονομίας της ΝΙΚΗΣ