Σύσσωμη η Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΙΚΗΣ κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή, με την οποία συνοψίζει τους λόγους για τους οποίους ο ΕΝΦΙΑ είναι απαράδεκτος και ερωτά την Κυβέρνηση αν (και πότε) έχει πρόθεση να τον καταργήσει. Το πλήρες κείμενο της ερώτησης, όπως δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Βουλής:

Αθήνα, 25 Ιουνίου 2024

ΕΡΩΤΗΣΗ

Προς τον κ. Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών

ΘΕΜΑ: «Κατάργηση του ΕΝΦΙΑ»

Μία από τις πλέον αντιλαϊκές ενέργειες των μεταπολιτευτικών κυβερνήσεων υπήρξε η θέσπιση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) από την Κυβέρνηση Αντώνη Σαμαρά (ν.4223/2013 ΦΕΚ Α΄287/31.12.2013), ο οποίος και συνεχίστηκε από τις διάδοχες κυβερνήσεις μέχρι και σήμερα.

Ο φόρος αυτός ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών και η κυβέρνηση που τον καθιέρωσε κατηγορήθηκε ότι «τιμωρεί» τους Έλληνες για την ιδιοκτησία που κατέχουν και τους επιβάλλει έμμεση καταβολή «ενοικίου» προς το κράτος για το δικό τους σπίτι.  

Ο ΕΝΦΙΑ είναι άδικος, παράλογος, αντισυνταγματικός, επιζήμιος φόρος για την κοινωνία, θεμελιωμένος σε ένα κρατικό ψέμα και ανούσιος.

Είναι άδικος, επειδή το ύψος του καθορίζεται από τη θέση των ακινήτων (τιμές ζώνης) και όχι από την πραγματική αξία τους, ούτε φυσικά από την οικονομική εκμετάλλευση του ακινήτου (η οποία φορολογείται μέσω του φόρου εισοδήματος). Όμως οι τιμές ζώνης διαμορφώθηκαν σε εποχές με εντελώς διαφορετικά οικονομικά δεδομένα και δεν αντιστοιχούν στη σημερινή πραγματικότητα. Με την υπάρχουσα κατάσταση, υπάρχει μεγαλύτερη επιβάρυνση στα λαϊκά στρώματα, στις λαϊκές συνοικίες, και παραδόξως μικρότερη επιβάρυνση σε πιο «ακριβές» περιοχές.

Είναι παράλογος, διότι δεν λαμβάνει υπόψιν καθόλου την οικονομική δυνατότητα των φορολογουμένων, με συνέπεια να καταντά δυσβάστακτο βάρος στη ζωή τους. Έτσι, ο Έλληνας φορολογείται σε ετήσια βάση, με υπέρογκα ποσά, για περιουσία που ενδεχομένως δεν του αποφέρει τίποτε.

Επίσης το ακίνητο μπορεί να είναι η κύρια κατοικία των ανθρώπων (την οποία απέκτησαν με κόπους και στερήσεις ή με δάνειο που ακόμη το πληρώνουν), για την οποία οι ίδιοι αισθάνονται ότι «τιμωρούνται» πληρώνοντας οιωνεί ενοίκιο στο κράτος.

Τέλος, είναι παράλογο και φορολογείται ένας πολίτης ή μια οικογένεια για ενυπόθηκο ακίνητο, για το οποίο πληρώνει συγχρόνως και δάνειο. Δεν είναι ακόμη δικό του, η δε φορολόγησή του παρεμποδίζει τη συνέπειά του ως οφειλέτη, ώστε εντέλει ίσως χάσει το ακίνητό του, μιας και βρισκόμαστε σε εποχή αρπαγής ενυπόθηκων ακινήτων από τα τοκογλυφικά funds.

Ο ΕΝΦΙΑ επιβάλλεται ακόμη και σε ΑμεΑ και σε πολύτεκνες και υπερπολύτεκνες οικογένειες, που θα έπρεπε να έχουν μόνον παροχές από το κράτος, διότι ήδη συνεισφέρουν οικονομικά μεγαλώνοντας τα παιδιά τους. Ελαφρύνσεις ή απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ παρέχονται μόνο σε ανθρώπους που βρίσκονται σε κατάσταση οικονομικής εξαθλίωσης^[1]. Εκτός βέβαια από την ύποπτη παροχή έκπτωσης 10% από την κυβέρνηση σε όσους ασφαλίζουν το ακίνητό τους για σεισμό, πυρκαγιά και πλημμύρα με ετήσιο συμβόλαιο επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο το εισόδημα του νοικοκυριού υπέρ ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών οι οποίες -βάσει της εμπειρίας των ΗΠΑ- σε μεγάλες φυσικές καταστροφές δηλώνουν αδυναμία αποζημίωσης.

Παράλληλα συνιστά παραδοχή αδυναμίας της κυβέρνησης να προστατεύσει την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων από φυσικές καταστροφές, ενώ τελικά το βάρος από το ασφαλιστήριο συμβόλαιο είναι μεγαλύτερο για τον πολίτη από το όφελος της φορολογικής έκπτωσης^[2].

Ως εκ των ανωτέρω, ο ΕΝΦΙΑ είναι αντισυνταγματικός γιατί αντιτίθεται στην παράγραφο 5 του άρθρου 4 του Συντάγματος, που αναφέρει πως «Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους».

Είναι επιζήμιος για την κοινωνία, διότι οι ιδιοκτήτες:

• Προβαίνουν σε αποποιήσεις κληρονομιάς, αρνούμενοι ακόμη και τη γονεϊκή περιουσία τους, επειδή αδυνατούν να καταβάλουν τον ΕΝΦΙΑ.
• Επιθυμούν να πωλήσουν ακίνητα (συχνά, ακριβώς επειδή δεν μπορούν να καταβάλλουν τον ΕΝΦΙΑ) ή να προβούν σε άλλες οικονομικές πράξεις και δεν μπορούν, εφόσον δεν τους παρέχεται φορολογική ενημερότητα λόγω μη πληρωμής του ΕΝΦΙΑ και της οικονομικής τους κατάστασης, ενώ δεν διαφαίνεται ότι θα μπορέσουν να τον αποπληρώσουν ποτέ, εφόσον αυτές οι συνθήκες δεν μεταβάλλονται. Συνεπώς, παρά τη φαινομενικά μεγάλη συνεισφορά του ΕΝΦΙΑ στα κρατικά έσοδα, στην πραγματικότητα αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην οικονομική ζωή της χώρας μας.

Συνεπώς είναι ασύμφορο να έχει κάποιος ακίνητη περιουσία, καθόσον είναι πιο συμφέρον να είναι ενοικιαστής, αφού αυτό του παρέχει φορολογική ελάφρυνση και ενδεχομένως επίδομα ενοικίου.

Ο ΕΝΦΙΑ είναι επίσης θεμελιωμένος σε ένα κρατικό ψέμα, διότι καθιερώθηκε ως προσωρινός φόρος, μέχρι να ορθοποδήσει η ελληνική οικονομία, την οποία οι ίδιοι οι κυβερνώντες των τελευταίων δεκαετιών (με πασίγνωστες πράξεις και παραλείψεις) οδήγησαν στην καταστροφή. Καταστροφή την οποία εδώ και χρόνια επωμίζεται ασθμαίνοντας ο καθημαγμένος και εξουθενωμένος ελληνικός λαός!

Ο ΕΝΦΙΑ έχει καταστεί μόνιμος φόρος, επειδή η κυβέρνηση βλέπει ότι συνεισφέρει σε μεγάλο βαθμό στα κρατικά έσοδα. Όμως η συνεισφορά αυτή είναι ανούσια, διότι η φορολόγηση ενός λαού από την κυβέρνησή του οφείλει να είναι ανταποδοτική. Το κράτος εισπράττει φόρους, για να μπορεί να παρέχει στους πολίτες του όσα χρειάζονται από αυτό για την ποιότητα της ζωής τους. Σε ένα κράτος με ελλιπέστατες παροχές υγείας, παιδείας, συντάξεων κτλ (όπως έχει καταντήσει το ελληνικό κράτος) ο πολίτης πληρώνει διαρκώς φόρους, αλλά δεν λαμβάνει ανταπόδοση.

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

1. Γιατί η Κυβέρνηση δεν καταργεί τον ΕΝΦΙΑ, αφού όπως αναφέρθηκε ήταν ένα προσωρινό μέτρο; Εναλλακτικά υπάρχει σχεδιασμός της κυβέρνησης ώστε να ανακοινωθεί η οριστική κατάργησή του σε ορισμένο χρόνο από σήμερα;
2. Έχει εκπονήσει μελέτη του Υπουργείο Οικονομικών για τις καταστροφικές συνέπειες της επιβολής του ΕΝΦΙΑ (αποποιήσεις κληρονομιάς ακινήτων Ελλήνων πολιτών, συμβολή στην αλματώδη αύξηση της τιμής των μισθωμάτων και αξίας ακινήτων κλπ); Δεδομένου ότι έχει γραφεί πλήθος μελετών και άρθρων για την οικονομική ζημία την οποία έχει προκαλέσει ο ΕΝΦΙΑ και τα θετικά που θα προκύψουν από την κατάργησή του -κυρίως για τα νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος- έχει εκπονήσει αντίστοιχη μελέτη το Υπουργείο Οικονομικών;
3. Τι απαντά το Υπουργείο Οικονομικών στην διαπίστωση ότι η καθιέρωση του ΕΝΦΙΑ έγινε υπό την καθοδήγηση των δανειστών -όπως άλλωστε έχει λεχθεί από βουλευτές πολλών κοινοβουλευτικών κομμάτων- με σκοπό να καταστεί ασύμφορη η κατοχή ακίνητης περιουσίας και να αναγκαστούν οι Έλληνες να πουλήσουν την περιουσία τους σε τιμή ευκαιρίας και τα ελληνικά ακίνητα να περιέλθουν σε ξένους αγοραστές, πολυεθνικές ακινήτων, σε funds(μεταβίβαση των κόκκινων δανείων), σε επενδυτικά ταμεία ή το κράτος (του οποίου μεγάλο τμήμα των υποδομών και της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας του ελέγχει το Υπερταμείο μέσω των θυγατρικών του); Κάτι που άλλωστε αποδεικνύεται από την αλματώδη αύξηση του ιδιωτικού χρέους από τα 236 δις ευρώ το 2017 στα 333 δις ευρώ το 2019 και στα 376 δις ευρώ στα τέλη του 2023.

Οι ερωτώντες Βουλευτές

(Ο Πρόεδρος και όλοι οι βουλευτές της ΝΙΚΗΣ)

^[1] Για να έχει μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 50% ένας ιδιοκτήτης ακινήτου, πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά τα ακόλουθα κριτήρια:

- Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα τελευταίου φορολογικού έτους να μην υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο ή συμβιούντα και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

- Το σύνολο της επιφάνειας των ακινήτων του να μην υπερβαίνει τα 150 τ.μ. και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας να μην υπερβαίνει το ποσό των 85.000 ευρώ για τον άγαμο, των 150.000 ευρώ για τον έγγαμο και τον ή τη σύζυγό του ή συμβιούντα ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των 200.000 ευρώ για τον έγγαμο, τον ή την σύζυγό του ή συμβιούντα και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα.

Για να έχουν πλήρη απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ οικογένειες με τρία εξαρτώμενα τέκνα και άνω, καθώς και όσοι έχουν ποσοστό αναπηρίας άνω του 80%, απαιτείται να συντρέχουν οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

- Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του τελευταίου φορολογικού έτους να μην υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον ή τη σύζυγο ή συμβιούντα και κάθε εξαρτώμενο μέλος.

- Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων να μην υπερβαίνει τα 150 τ.μ.

(Μάριος Χριστοδούλου, «Φαρμάκι ο ΕΝΦΙΑ 2024 - Καταφθάνει η λυπητερή του λογαριασμού για 7,3 εκατ. ιδιοκτήτες, στα 2,4 δισ. ευρώ ο φόρος», https://www.bankingnews.gr/index.php?id=731016)

^[2] «Επιδόματα, μισθοί και ΕΝΦΙΑ»: Εισήγηση του Ανδρέα Βορύλλα, βουλευτή Β2 Δυτικού Τομέα Αθηνών της ΝΙΚΗΣ, για το σχέδιο νόμου του Υπ. Οικονομικών με τίτλο «Ενίσχυση του εισοδήματος των μισθωτών, των νέων, της οικογένειας και της εργασίας - συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις», στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων (24/7/2023), 

https://www.youtube.com/watch?v=1xMBEj_gqIE&list=UULF_wSXkcCtfqvuFcmhGWTBEg&index=189.