Να η ευκαιρία για τα ελληνικά προϊόντα

Πώς η επικείμενη αναθεώρηση της ευρωπαϊκής Οδηγίας για τις Δημόσιες Συμβάσεις δημιουργεί μεγάλες ευκαιρίες για την ελληνική επιχειρηματικότητα τα επόμενα χρόνια

του Τάσου Οικονομόπουλου,

Νομικού, βουλευτή Α’ Ανατολικής Αττικής του Δημοκρατικού Πατριωτικού Κινήματος «ΝΙΚΗ» 

Διαβάζοντας προσεκτικά τις κατευθυντήριες οδηγίες της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προς τους  Επιτρόπους, αντιλαμβανόμαστε τις ευκαιρίες που δημιουργούνται για την πατρίδα μας στην πενταετία της νέας θητείας των ευρωπαϊκών οργάνων, που ξεκίνησε μετά τις περσινές ευρωεκλογές (2024-2029).

Η φον ντερ Λάιεν δημοσίευσε τις επιστολές «αποστολής» (“mandate”) που έστειλε προς τους Επιτρόπους της. Επίσης, δημοσίευσε το πολιτικό πλαίσιο της θητείας της.

Ανάμεσα σε πολλούς φιλόδοξους, ασαφείς και ενίοτε αντιφατικούς στόχους (αναπόφευκτο προϊόν της παραλυτικής ισορροπίας ανάμεσα στις πολιτικές δυνάμεις που συγκροτούν τη σημερινή συστημική συναίνεση στις Βρυξέλλες, από το «Λαϊκό Κόμμα» έως τους Πράσινους και από τους Σοσιαλδημοκράτες έως τους Φιλελεύθερους), που αμφιβάλλουμε αν μπορούν να επιτευχθούν, ξεχωρίσαμε έναν: την επικείμενη αναθεώρηση της Οδηγίας για τις δημόσιες συμβάσεις (Directive 2014/24/EU on public procurement).

Υπολογίζεται ότι οι δημόσιες συμβάσεις αντιστοιχούν στο 14% του ΑΕΠ. Πρόκειται, δηλαδή, για μια κρατική δραστηριότητα με τεράστιο δημοσιονομικό, οικονομικό, κοινωνικό και εθνικό αποτύπωμα. Αναλογιστείτε τις ανάγκες και τις προμήθειες του Δημοσίου. Από ηλεκτρονικούς υπολογιστές για τα γραφεία μέχρι τροφοδοσία για τα πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού και από λογισμικό για την Αστυνομία μέχρι υπηρεσίες καθαριότητας για τα νοσοκομεία. Χωρίς αμφιβολία, είναι μια πολυσχιδής δραστηριότητα, με έντονες νομικές περιπλοκές, που επηρεάζει και διαμορφώνει το επίπεδο ανταγωνισμού στην αγορά, την κερδοφορία των ελληνικών επιχειρήσεων, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και άρα την ευημερία των Ελληνίδων και των Ελλήνων.

Η εθνική νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις εστιάζεται κυρίως στο νόμο 4412/16, ο οποίος ενσωμάτωσε την Οδηγία 2014/24/ΕΕ. Ο νόμος αυτός έχει αλλάξει πάρα πολλές φορές, κυρίως δε με το νόμο 4782/21.

Η είδηση που μας ενδιαφέρει εδώ και βγήκε από τις πολιτικές κατευθύνσεις της φον ντερ Λάιεν είναι ότι θα εργαστεί για την αναθεώρηση της Οδηγίας, 10 χρόνια μετά τη θέσπισή της, στην κατεύθυνση να καθιερώσει μια μορφή προτιμησιακού καθεστώτος για τα ευρωπαϊκά προϊόντα στις δημόσιες συμβάσεις, αλλά και να ενθαρρύνει με κάποιον τρόπο τη συμμετοχή σε αυτές των νεοφυών επιχειρήσεων (start-ups).

Η αλήθεια είναι ότι η σημερινή Οδηγία, ομνύοντας στην «ιερή αγελάδα» της αρχής του ανταγωνισμού, επιτρέπει τον εκτοπισμό των ευρωπαϊκών προϊόντων από τα φθηνότερα ασιατικά. Ελάχιστοι φραγμοί προστατεύουν τα ευρωπαϊκά προϊόντα, κυρίως τα πρότυπα (τύπου ISO) και η δυνατότητα αποκλεισμού των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών υπό το πρίσμα της κοινωνικοασφαλιστικής νομοθεσίας.

Ωστόσο, πόσο εφικτό είναι στην πράξη να ελέγξεις αν έχει τηρηθεί μια συλλογική σύμβαση στο Πακιστάν, σε εταιρεία κατασκευής φαρμακευτικών προϊόντων που πουλάει χειρουργικές μάσκες σε ελληνικό νοσοκομείο; Οι προμηθευτές ξέρουν καλά να κρύβονται πίσω από «τερτίπια» του τύπου ότι η χώρα του τελικού προϊόντος είναι αυτή που βάζει «το τελευταίο κουμπί στο παλτό», ενώ το υπόλοιπο ρούχο μπορεί να κατασκευάστηκε φασόν σε χώρες που δεν ελέγχουν ακόμα και την παιδική εργασία. 

Αυτές τις αστοχίες φιλοδοξεί να υπερκεράσει η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν και θα τις παρακολουθήσουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, με τον ευρωβουλευτή της ΝΙΚΗΣ, Νίκο Αναδιώτη,  ο οποίος μαζί με επιτελείο ικανών συνεργατών και την ολόπλευρη υποστήριξη του κόμματος, εργάζεται συστηματικά και αθόρυβα, στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, για σειρά ζητημάτων εθνικού ενδιαφέροντος.

Αν στη νέα Οδηγία για τις δημόσιες συμβάσεις περιληφθεί ευρωπαϊκό προτιμησιακό καθεστώς προϊόντων, τότε τα νέα είναι καλά: οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν θα έχουν μόνο τη δυνατότητα να ανακτήσουν μερίδια αγοράς - που τώρα λυμαίνονται ασιατικές επιχειρήσεις - για δημόσιες συμβάσεις εντός Ελλάδας, αλλά και να πάρουν δουλειές και σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εταιρείες του κλάδου του φαρμάκου, των τροφίμων, της μεταποίησης, της πληροφορικής, των κατασκευών, των μελετών, του ιματισμού κ.ά., μπορούν έτσι να αποκτήσουν πρόσβαση σε σημαντικούς δημόσιους πόρους και να δώσουν δουλειές. Έτσι μπορεί να μειωθεί η ανεργία, να τονωθεί η ανάπτυξη και να βελτιωθεί η πολύπαθη αγοραστική δύναμη των μισθών στην πατρίδα μας.

Και σε όσους τυχόν φοβούνται ότι θα χάσουμε ως κοινωνία, γιατί το Δημόσιο δεν θα μπορεί πια να ψωνίζει το ίδιο εύκολα τα φθηνά ασιατικά προϊόντα, προτείνω να ληφθούν υπόψη αυτά που μπορούμε να υποπτευθούμε όλοι: Πρώτον, ότι η διαφορά της αξίας που θα πληρώσουμε όλοι ως Δημόσιο θα επιστρέψει στην ελληνική αγορά, άρα στους πολίτες, ως ευημερία και στο Κράτος ως έσοδα μέσω των φόρων. Δεύτερον, ότι στη ζωή ό,τι πληρώνεις παίρνεις. Μην θεωρείτε τυχαίες τις πολλές αστοχίες υλικών σε νοσοκομεία και άλλες δημόσιες υπηρεσίες που έχουν παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια. Τέλος, υπάρχει εθνική διάσταση σε αυτό το διακύβευμα. Πρόκειται για μια από τις εκδοχές υπεράσπισης της ευρωπαϊκής και εθνικής κυριαρχίας, που η ΕΕ αρέσκεται να ονομάζει «μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων». Δεν διαφωνούμε, γιατί το επιβάλλει το εθνικό συμφέρον και η κοινή λογική.

Για όσους, ειδικούς και μη, τυχόν ενδιαφέρονται, είναι σε εξέλιξη η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κείμενο της νέας Οδηγίας. Σε κάθε περίπτωση, η ΝΙΚΗ και εγώ προσωπικά παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις εξελίξεις και θα προσπαθήσουμε να επηρεάσουμε τη διαδικασία με τον πιο επωφελή για τις ελληνικές επιχειρήσεις τρόπο, αξιοποιώντας τους έγκριτους νομικούς μας και φυσικά τον άοκνο ευρωβουλευτή μας.