Η απληστία των συστημικών τραπεζών και οι ανακεφαλαιοποιήσεις τους που επιβάρυναν το Δημόσιο Χρέος

Είναι αλήθεια ότι ο μέσος Έλληνας πολίτης αδυνατεί να κατανοήσει γιατί έχουμε περιέλθει σε τέτοια δεινή οικονομική κατάσταση, από την οποία δεν διαφαίνεται ότι  μπορούμε να ξεφύγουμε. Ο λόγος είναι ότι οι Κυβερνήσεις από την μια ψεύδονται σε όσα λένε για τα πραγματικά αίτια της κρίσης και από την άλλη αποκρύπτουν σημαντικά οικονομικά στοιχεία, με την δικαιολογία ότι αυτά αφορούν ειδικούς. 

Την περασμένη Δευτέρα 8 Απριλίου ο Υπ. Εθνικής Οικονομίας κος Κ. Χατζηδάκης προέβη σε ενημέρωση των βουλευτών-μελών της Διαρκούς Επιτροπής Οικονομικών και της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου σχετικά με την από-επένδυση των συστημικών τραπεζών από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. 

Ο Υπουργός, όσο και ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννης Στουρνάρας ανέφεραν -μεταξύ άλλων- ό,τι το ελληνικό δημόσιο είχε σημαντικό οικονομικό όφελος από την από-επένδυση των τραπεζών το οποίο ανήλθε στα 3,5 δις ευρώ. Υποστήριξαν ό,τι χάρη στην ανακεφαλαιοποίηση διασώθηκαν οι καταθέσεις των Ελλήνων ενώ προστατεύτηκαν νοικοκυριά και επιχειρήσεις από την συνολική κατάρρευση. 

Είναι όμως έτσι τα πράγματα ή βρισκόμαστε ενώπιον ενός από τα μεγαλύτερα οικονομικά εγκλήματα στην ιστορία του ελληνικού κράτους με την μεταβίβαση των ζημιών των τραπεζών στις πλάτες των Ελλήνων φορολογουμένων και την συνεχόμενη απληστία τους εις βάρος του κοινωνικού συνόλου; 

1. Οι οκτώ μεγαλύτερες τράπεζες παρουσίαζαν στους ισολογισμούς τους την 31.12.2009 μόχλευση του καθαρού μετοχικού τους κεφαλαίου πάνω από 15 φορές -με την Τράπεζα της Ελλάδας να το επιτρέπει- έχοντας κάνει πιστωτική επέκταση πολύ μεγαλύτερη των δυνατοτήτων τους. Με το ν.3723/2008 η τότε κυβέρνηση ανακεφαλαιοποίησε τις τράπεζες με τα πρώτα 28 δις ευρώ (το 12% του ΑΕΠ του 2008). 

2. Οι τράπεζες ανακεφαλαιοποιήθηκαν το 2013 μετά το PSI (2o μνημόνιο) καθώς και το 2014 και το 2015 λαμβάνοντας συνολικά άνω των 47 δις ευρώ ενώ τα κεφάλαια αυτά επιβαρύνονται με τόκους άνω των 4,5 δις ευρώ. Από τα ανωτέρω κεφάλαια οι συστημικές τράπεζες επέστρεψαν στο ΤΧΣ περί τα 3 με 4 δις ευρώ -σύμφωνα με την έρευνα  του ΚΕΠΕ, έκθεση της Moody’s και λοιπών μελετών- με το ελληνικό δημόσιο να καταγράφει ζημίες άνω των 43 δις ευρώ συν τους τόκους τα οποία μεταφέρθηκαν στο δημόσιο χρέος. 

3. Το ελληνικό δημόσιο εγγυάται  με 17,9 δις ευρώ -το οποίο αποτελεί χρέος του Δημοσίου- για τα προγράμματα των τραπεζών ‘’Ηρακλής Ι’’, ‘’Ηρακλής ΙΙ’’ και ‘’Ηρακλής ΙΙΙ’’, τα οποία έδωσαν την πρώτη και λοιπές κατοικίες, τα εμπορικά καταστήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και τις υποθηκευμένες αγροτικές εκτάσεις στα αρπακτικά των funds στο 3% έως 10% της αξίας τους με το κράτος να εγγυάται τις τυχόν απώλειές τους. Στην περίπτωση μη πλειστηριασμού καταπίπτουν οι εγγυήσεις οι οποίες μεταφέρονται στο δημόσιο χρέος. 

4. Ενώ οι Έλληνες πολίτες υπερφορολογούνται οι τράπεζες κάνοντας χρήση του «αναβαλλόμενου φόρου» των 19 δις ευρώ (31.12.2023) δεν πληρώνουν φόρους για τα κέρδη τους έως ότου συμψηφισθεί το μεγαλύτερο μέρος των ‘’ζημιών’’ οι οποίες καταγράφηκαν με ευθύνη τους και ανακεφαλαιοποιήθηκαν με το PSI. Στην πραγματικότητα το 53,6% των κεφαλαίων των συστημικών τραπεζών προέρχεται από τους αναβαλλόμενους φόρους. 

5. Οι τράπεζες με το ‘’Hive down’’ δηλαδή τον εταιρικό μετασχηματισμό που επιτρέπει την μεταφορά του σημαντικού και υγιούς μέρους μίας εταιρείας σε μία θυγατρική της -η οποία κατόπιν μπορεί να πωληθεί- καταφέρνουν να μην μετατραπεί ποτέ ο αναβαλλόμενος φόρος σε μετοχές οι οποίες θα περιέλθουν στον έλεγχο του ελληνικού δημοσίου.  

6. Το περιθώριο επιτοκίου καταθέσεων και χορηγήσεων είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρωζώνη για τις ελληνικές συστημικές τράπεζες. Οι τράπεζες κερδίζουν τεράστια ποσά από τους τόκους χορηγήσεων ενώ οι καταθέτες χάνουν την αγοραστική αξία των κατατεθέντων χρημάτων τους εφόσον ο πληθωρισμός είναι πολλαπλάσιος του επιτοκίου καταθέσεων. Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο καταθέσεων τον Ιανουάριο του 2024 ήταν 0,53% όταν των δανείων ήταν στο 6,15% δηλαδή επιτοκιακή διαφορά 5,62%.

7. Οι τράπεζες κερδοσκοπούν λεηλατώντας τις καταθέσεις των Ελλήνων πολιτών μέσω των ελάχιστων έως ανύπαρκτων καταθετικών επιτοκίων της τάξης του 0,33% έως 0,53%. Οπότε με δεδομένο ό,τι οι καταθέσεις  νοικοκυριών και επιχειρήσεων  στις τράπεζες στην Ελλάδα ανέρχονταν π.χ. τον Δεκέμβριο του 2022 στα 188,1 δις ευρώ ευρώ, με τον πληθωρισμό να τρέχει το 2022 στο 9,3% και το επιτόκιο καταθέσεων στο 0,35% οι Έλληνες πολίτες απώλεσαν 16,8 δις ευρώ καταθέσεις μόνον το 2022 τα οποία λήστεψαν οι τράπεζες.

8. Οι συστημικές τράπεζες αυξάνουν συνεχώς τα έσοδά τους από τις προμήθειες ενώ αναμένουν εισπράξεις άνω του 1,5 δις ευρώ από τη νέα προμήθεια των 0,5 ευρώ μηνιαίως ανά λογαριασμό συνδεδεμένο με χρεωστική κάρτα ή πιστωτική κλπ. Ενδεικτικά τα έσοδα των τραπεζών από προμήθειες το 2023 σε σύγκριση με το 2020 έχουν ως εξής: α. Τράπεζα Πειραιώς από 317 εκατομμύρια ευρώ το 2020 στα 547 εκατομμύρια ευρώ το 2023 ήτοι αύξηση 72,5% β. Alpha Bank: από 335,4 εκατομμύρια ευρώ το 2020 στα 396,6 εκατομμύρια ευρώ το 2022 ήτοι αύξηση 18,2% γ. Eurobank: από 384 εκατομμύρια ευρώ το 2020 στα 543 εκατομμύρια ευρώ το 2022 ήτοι αύξηση 41,4% δ. Εθνική Τράπεζα: από 260 εκατομμύρια ευρώ το 2020 στα 329 εκατομμύρια ευρώ το 2023 ήτοι αύξηση 26,5%.
 
9. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού ήλθε και επιβεβαίωσε με πρόστιμο 41 εκατομμύριών ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023 στις τέσσερις συστημικές τράπεζες και στην Ένωση Ελληνικών Τραπεζών!!! τις παραβάσεις τύπου cartel οπότε και την άνευ οποιασδήποτε κοινωνικής ή εθνικής ευαισθησίας λειτουργίας των τραπεζών. Και αυτά μόνον όσον αφορά τις προμήθειες που επέβαλαν. Ανύπαρκτος λοιπόν ο υγιής ανταγωνισμός των τραπεζών εις βάρος των πολιτών.

10. Συνολικά υπερκέρδη 4,4 δις ευρώ κατέγραψαν οι τράπεζες το 2023 ενώ 3,6 δις ευρώ κατέγραψαν το 2022. Αθροιστικά τα δυο τελευταία χρόνια τα κέρδη τους ξεπέρασαν τα 8 δις ευρώ.  

11. Στους επόμενους μήνες θα βγουν σε πλειστηριασμό 14.000 ακίνητα. Τα επόμενα 5 έως 7 χρόνια θα βγουν -σύμφωνα με δημοσιεύματα- σε πλειστηριασμό 250.000 ακίνητα. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, έχουν βγει σε πλειστηριασμό 148.000 ακίνητα, συνολικής αξίας 18,3 δις €. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ύψος των κόκκινων δανείων φτάνει τα 90 δις € (συν τόκους και επιβαρύνσεις), με εμπράγματες εξασφαλίσεις 1 εκατομμύριο ακίνητα, εκ των οποίων το 75% αφορά σε κατοικίες.

Οπότε οι συστημικές τράπεζες έχουν κοστίσει έως τώρα στον Έλληνα πολίτη: ανακεφαλαιοποιήσεις & τόκοι (χωρίς τα 28 δις του ν.3723/2008), αναβαλλόμενος φόρος και εγγυήσεις ‘’ΗΡΑΚΛΗ’’ περί τα 84,4 δις ευρώ. Παράλληλα συνεχίζουν άπληστα να κερδοσκοπούν με υψηλά επιτόκια και προμήθειες ενώ αναρωτόμαστε όλοι που είναι η εταιρική κοινωνική ευθύνη τους.  
Η ΝΙΚΗ είναι υπέρ ενός εύρωστου τραπεζικού συστήματος το οποίο θα αναλαμβάνει τις ευθύνες του ενώπιων των πολιτών και μετόχων του, δεν θα μεταβιβάζει τις ζημίες, δεν θα καλύπτεται πίσω από ιδεολογικοποιημένους οικονομικούς νεολογισμούς του τύπου «too big to fail» θα λειτουργεί αναπτυξιακά προάγοντας χαμηλότοκο δανεισμό με έμφαση στις επενδύσεις και την πρώτη κατοικία για νέα νοικοκυριά και υπό τον στενό έλεγχο της του Δημοσίου.